Tìm hiểu về hệ thống thuế tại Úc
Điều đầu tiên bạn cần phải làm để có thể được đi làm 1 cách hợp pháp và đc trả thuế đó là phải đăng kí Tax File Number (TFN). Cái này nói nôm na như là 1 cái ID của bạn nhưng mà về thuế. TFN khá là quan trọng tại nếu bạn không có nó thì bạn sẽ phải trả thuế cao hơn mức bình thường rất nhiều.
Bạn có thể đăng kí TFN free online một cách dễ dàng. Các bước làm được hướng dẫn chi tiết tại trang này :
Sau khi đăng kí xong thì ATO sẽ gửi 1 bức thư trong đó chứa TFN của bạn.
Sau khi bạn có TFN và bạn đi làm, được chủ trả lương theo đúng luật pháp thì sẽ có những khái niệm sau bạn nên nắm qua.
– This Pay: lương trả cho bạn cho tuần này
– Year to Date: tổng số lương trả cho bạn từ đầu năm tới thời điểm hiện tại
– Tax (hay thường được gọi là PAYG= Pay As You Go): Số tiền mà employers trích từ lương của bạn để nộp cho ATO. Mình sẽ giải thích chi tiết sau
– Superannuation Contribution (thường được gọi tắt là Super) : 1 dạng đóng góp mà chính phủ Úc bắt mọi employers phải đóng cho employees của họ
– Gross earnings: Tổng số tiền lương của bạn
– Take home: Số tiền thật sự đi vào túi bạn sau khi trừ PAYG với Super
Để cho dễ hình tượng thì các bạn hay tưởng tượng gross earnings giống như 1 cái bánh trong đó có 3 phần bao gồm Take home, PAYG, Superannuation, Gross earning
PAYG là hệ thống mà ATO thiết kế ra nhằm với mục đích giảm thiểu khả năng trốn thuế. Cứ với mỗi tuần hay tháng lương bạn nhận đc, ATO sẽ lấy 1 phần trong cái Gross Earning của bạn. Số tiền này sẽ được ATO giữ tạm thời cho đến khoảng tháng 7 đến tháng 10 hàng năm- khi bạn khai thuế. ATO sẽ tính số chênh lệch giữa số tiền thuế bạn đã đóng và số tiền bạn phải đóng để tính ra là bạn phải trả thêm thuế hay đc hoàn thuế.
Ví dụ: Sau 1 năm làm việc, tổng số tiền PAYG của bạn là $1000. Dựa theo lương của bạn, bạn phải trả $ 600. Như vậy, khi bạn khai thuế, bạn sẽ được nhận lại $400. Tiền sẽ được chuyển khoản qua tài khoản của bạn hoặc ATO sẽ gửi cheque cho bạn.
Superannuation là hệ thống lương hưu mà chính phủ Úc bắt employers phải đóng cho employees. Nó được tính dựa trên tổng % lương của employees. Tiền sẽ được employers gửi đến các superannuation funds để họ quản lí (bạn cũng có quyền đc tự mình quản lí quỹ này nếu muốn) . Tuy nhiên bạn sẽ không được rút tiền ra khỏi quỹ này trừ phi:
- Bạn nghỉ hưu, hoặc:
- Bạn không phải công dân Úc và bạn đi ra khỏi nước Úc (Bạn vẫn có thể quay lại Úc nếu bạn muốn). Tuy nhiên nếu bạn dùng cách này thì cái quỹ của bạn sẽ bị mất một khoản kha kha trước khi thực sự đến tay bạn đó.
TIPS:
- Thường thì nhiều bạn học sinh không quan tâm đến cái super fund này tại nó hơi bị mơ hồ và còn lâu họ mới nghỉ hưu. Thế nhưng, theo kinh nghiệm bản thân thì bạn chỉ nên có 1 super fund thôi. Lý do là bởi hàng năm các superannuation management companies sẽ lấy tiền admin fee từ cái fund của bạn, bất kể trong tài khoản của bạn có bao nhiêu. Vậy nếu bạn có càng nhiều super fund thì bạn sẽ càng phải trả càng nhiều admin fees cho họ.
- Hơn thế nữa, nhiều công ty cố gắng lợi dụng việc employees của họ không biết nhiều về superannuation để trì hoàn và dẫn tới việc không đóng super cho employees của họ. Nếu như bạn kiếm được một công ty về superannuation management tốt, bạn có thể nhờ họ đòi super fund giúp bạn.
- Bạn được quyền đăng kí super fund mà bạn muốn với employers của bạn. Employers thường có xu hướng mở super fund của employees với bên mà họ thường hay làm việc. Lý do có thể là họ quen làm việc với bên này hoặc là họ sẽ đc commission nếu mở tài khoản. Đừng để họ làm vậy. Nếu bạn có 1 cái super fund riêng, hãy nói với employers và họ sẽ chuyển tiền vào super fund của bạn.
Hy vọng phần nào bạn đã hiểu được hệ thống thuế tại Úc. Ở phần sau mình sẽ giải thích về những khái niệm cũng như tips mà chúng ta cần nắm được khi khai thuế.
Don Nguyen
Theo Ozduhoc.com.au
